Фізіологія рослин і генетика 2019, том 51, № 6, 541-548, doi: https://doi.org/10.15407/frg2019.06.541

Застосування добрива мегафол і ретардантів класу ацилциклогексадіонів на посівах пшениці озимої

Михальська Л.М., Маковейчук Т.І., Швартау В.В.

  • Інститут фізіології рослин і генетики Національної академії наук України 03022 Київ, вул. Васильківська, 31/17

Досліджували вплив органічного добрива мегафол і ретардантів на пшеницю озиму (Triticum aestivum L.) високопродуктивних сортів Смуглянка і Подолянка вітчизняної селекції та сорту Мулан європейської селекції. Виявлено позитивний вплив регуляторів росту похідних класу циклогексадіонів, а також їх композицій з добривом на вміст хлорофілу в листках рослин пшениці озимої досліджуваних сортів. Вміст хлорофілу в прапорцевих листках рослин сорту Смуглянка у фазу молочно-воскової стиглості за обробки інгібіторами росту та у поєднанні їх із добривом був у межах 49,6—52,4 умовних одиниць SPAD, у сорту Подолянка — 46,7—51,3. У прапорцевих листках рослин сорту Смуглянка вміст хлорофілу за обробки прогексадіоном Са + мепікватхлоридом (медакс топ, 1,0 л/га) зріс на 6,6 %, тринексапак-етилом (моддус, 0,6 л/га) + мегафолом (1,5 л/га) – майже на 8,0 % порівняно з контролем. Листки рослин, оброблених мегафолом містили хлорофілу на 5,9 % більше, ніж у контрольному варіанті. У листках рослин пшениці сорту Подолянка, оброблених комбінацією діючих речовин прогексадіон Са + мепікватхлорид (медакс топ, 1,0 л/га) з добавлянням мегафолу (1,5 л/га), вміст хлорофілу в листках підвищився на 6,4 % відносно контролю. Врожайність пшениці озимої сорту Смуглянка за обробки рослин ретардантами була майже на рівні контрольних показників. Добавляння до ретардантів моддус (0,6 л/га) і медакс топ (1,0 л/га) мегафолу (1,5 л/га) сприяло приросту врожайності майже на 4 %, сорту Подолянка — на 7 і 8,8 % відповідно порівняно з контролем (без обробки). Урожайність сорту Смуглянка в досліджуваних варіантах зростала порівняно з контролем на 2,9—3,4 ц/га, сорту Подолянка — на 5,3—6,7 ц/га. За обробки рослин ретардантами у виробничих посівах сортів Смуглянка і Мулан урожайність пшениці була дещо вищою, ніж у контролі. Композиція ретарданту з добривом (мегафол) посилювала вплив регулятора росту на врожайність культури в разі внесення у фазу ВВСН 30-32 на відміну від його застосування у фазу ВВСН 37-39.

Ключові слова: Triticum aestivum L., ретарданти, ефективність, добрива, хлорофіл, врожайність

Фізіологія рослин і генетика
2019, том 51, № 6, 541-548

Повний текст та додаткові матеріали

У вільному доступі: PDF  

Цитована література

1. Morgun, V.V., Schwartau, V.V. & Kiriziy, D.A. (2010). Physiological fundamentals of grain cereals high productivity forming. Fiziologiya i biokhimiya kult. rastenii, 42, No. 5, pp. 371-392 [in Russian].

2. Pryadkina, G.O., Schwartau, V.V. & Mikhalska, L.M. (2011). The capacity of photosynthetical apparatus, grain productivity and it quality of intensive varieties of winter wheat at different levels of mineral nutrition. Fiziologiya i biokhimiya kult. rastenii, 43, No. 2, pp. 158-163 [in Ukrainian].

3. Berry, P. & Berry, S. (2015). Understanding the genetic control of lodging-associated plant characters in winter wheat (Triticum aestivum L.). Euphytica, 205, pp. 671-689. https://doi.org/10.1007/s10681-015-1387-2

4. Berry, P. & Spink, J. (2012). Predicting yield losses caused by lodging in wheat. Field Crop. Res., 137, pp. 19-26. https://doi.org/10.1016/j.fcr.2012.07.019

5. Berry, P.M., Sterling, M., Spink, J.H., Baker, C.J., Sylvester-Bradley, R., Mooney, S.J., Tams, A.R. & Ennos, A.R. (2004). Understanding and reducing lodging in cereals. Advances in Agronom, 84, pp. 217-271. https://doi.org/10.1016/S0065-2113(04)84005-7

6. Beasley, J.S., Branham, B.E. & Ortiz-Ribbing, L.M. (2005). Trinexapac-ethyl affects Kentucky bluegrass root architecture. Hort Science, 40, pp. 1539-1542. https://doi.org/10.21273/HORTSCI.40.5.1539

7. Cai, T., Meng, X., Liu, X., Liu, T., Wang, H., Jia, Z., Yang, D. & Ren, X. (2018). Exogenous hormonal application regulates the occurrence of wheat tillers by changing endogenous hormones. Front. Plant Sci., 9, p. 1886. https://doi.org/10.3389/fpls.2018.01886

8. Chen, L., Yang, Y., Cui, C., Lu, S., Lu, Q., Du, Y., Su, R., Chai, Y., Li, H. & Chen, F. (2018). Effects of Vrn-B1 and Ppd-D1 on developmental and agronomic traits in Rht5 dwarf plants of bread wheat. Field Crop. Res., 219, pp. 24-32. https://doi.org/10.1016/j.fcr.2018.01.022

9. Dai, X., Wang, Y., Dong, X., Qian, T., Yin, L., Dong, S., Chu, J. & He, M. (2017). Delayed sowing can increase lodging resistance while maintaining grain yield and nitrogen use efficiency in winter wheat. Crop J., 5, pp. 541-552. https://doi.org/10.1016/j.cj.2017.05.003

10. Daoura, B.G., Chen, L., Du, Y. & Hu, Y.-G. (2014). Genetic effects of dwarfing gene Rht-5 on agronomic traits in common wheat (Triticum aestivum L.) and QTL analysis on its linked traits. Field Crop. Res., 156, pp. 22-29. https://doi.org/10.1016/j.fcr.2013.10.007

11. Espindula, M.C., Rocha, V.C., Fontes, P.S.R. & Silva, L.T. (2009). Effect of nitrogen and Trinexapac-ethyl rates on the SPAD index of wheat leaves. J. Plant Nutr., 32, pp. 1956-1964. https://doi.org/10.1080/01904160903245113

12. Foulkes, M.J., Slafer, G.A., Davies, W.J., Berry, P.M., Sylvester-Bradley, R., Martre, P., Calderini, D.F., Griffiths, S. & Reynolds, M.P. (2010). Raising yield potential of wheat. III. Optimizing partitioning to grain while maintaining lodging resistance. J. Exp. Bot., 62, pp. 469-486. https://doi.org/10.1093/jxb/erq300

13. Koch, F., Aisenberg, G., Monteiro, M., Pedy, T., Zimmer, P., Villela, F. & Aumonde, T. (2017). Growth of wheat plants submitted to the application of the growth regulator trinexapac-ethyl and vigor of the produced seeds. Agrociencia, 21, pp. 24-32.

14. Kong, E., Liu, D., Guo, X., Yang, W., Sun, J., Li, X., Zhan, K., Cui, D., Lin, J. & Zhang, A. (2013). Anatomical and chemical characteristics associated with lodging resistance in wheat. Crop J., 1, pp. 43-49. https://doi.org/10.1016/j.cj.2013.07.012

15. Korzun, V., Röder, M., Ganal, M., Worland, A. & Law, C. (1998). Genetic analysis of the dwarfing gene (Rht8) in wheat. Part I. Molecular mapping of Rht8 on the short arm of chromosome 2D of bread wheat (Triticum aestivum L.). Theor. Appl. Genet., 96, pp. 1104-1109. https://doi.org/10.1007/s001220050845

16. Mariani, L. & Ferrante, A. (2017). Agronomic management for enhancing plant tolerance to abiotic stresses-drought, salinity, hypoxia, and lodging. Horticulturae, 3, p. 52. https://doi.org/10.3390/horticulturae3040052

17. Matysiak, K. (2006). Influence of trinexapac-ethyl on growth and development of winter wheat. J. Plant Protect. Research, 46, pp. 133-143.

18. Pearce, S., Saville, R., Vaughan, S.P., Chandler, P.M., Wilhelm, E.P., Sparks, C.A., Al-Kaff, N., Korolev, A., Boulton, M.I. & Phillips, A.L. (2011). Molecular characterization of Rht-1 dwarfing genes in hexaploid wheat. Plant Physiol., 157, pp. 1820-1831. https://doi.org/10.1104/pp.111.183657

19. Rademacher, W. (2000). Growth retardants: Effects on gibberellin biosynthesis and other metabolic pathways. Annu. Rev. Plant Biol., 51, pp. 501-531. https://doi.org/10.1146/annurev.arplant.51.1.501

20. Reynolds, M.P., Pask, A.J.D. & Mullan, D.M. (Eds.) (2012). Physiological Breeding I: Interdisciplinary Approaches to Improve Crop Adaptation. Mexico, D.F.: CIMMYT.

21. Shah, A.N., Tanveer, M., Rehman, A.U., Anjum, S.A., Iqbal, J. & Ahmad, R. (2017). Lodging stress in cereal-effects and management: an overview. Environ. Sci. Pollut. Res., 24(6), pp. 5222-5237. https://doi.org/10.1007/s11356-016-8237-1

22. Shekoofa, A. & Emam, Y. (2008). Effects of nitrogen fertilization and plant growth regulators (PGRs) on yield of wheat (Triticum aestivum L.) cv. Shiraz. J. Agric. Sci. Technol., 10, pp. 101-108.

23. Si, T., Wang, X., Huang, M., Cai, J., Zhou, Q., Dai, T. & Jiang, D. (2019). Double benefits of mechanical wounding in enhancing chilling tolerance and lodging resistance in wheat plants. Plant Biol., 21, pp. 813-824. https://doi.org/10.1111/plb.12995

24. Siddique, K., Chen, Y. & Rengel, Z. (2015). Efficient root system for abiotic stress tolerance in crops. Procedia Environ. Sci., 29, p. 295. https://doi.org/10.1016/j.proenv.2015.07.269

25. Udding, J., Gelang-Alfredson, J., Pikki, K. & Pieijel, H. (2007). Evaluating the relationship between leaf chlorophyll concentration and SPAD-502 chlorophyllmeter readings. Photosynthesis research, pp. 37-46. https://doi.org/10.1007/s11120-006-9077-5

26. Wang, D., Ding, W., Feng, S., Hu, T., Li, G., Li, X., Yang, Y. & Ru, Z. (2016). Stem characteristics of different wheat varieties and its relationship with lodging-resistance. Ying Yong Sheng Tai Xue Bao. J. Appl. Ecol., 27, pp. 1496-1502.

27. Xiao, Y., Liu, J., Li, H., Cao, X., Xia, X. & Zhonghu, H. (2015). Lodging resistance and yield potential of winter wheat: Effect of planting density and genotype. Front. Agric. Sci. Eng., 2, pp. 168-178. https://doi.org/10.15302/J-FASE-2015061

28. Zhang, M., Wang, H., Yi, Y., Ding, J., Zhu, M., Li, C., Guo, W., Feng, C. & Zhu, X. (2017). Effect of nitrogen levels and nitrogen ratios on lodging resistance and yield potential of winter wheat (Triticum aestivum L.). PLoS One., 12(11). https://doi.org/10.1371/journal.pone.0187543